زمان مطالعه: 14 دقیقهتولید محتوای آموزشی خوب و جذاب برای آموزش مجازی، یکی از دغدغه‌هایی است که سازمانها برای تشویق اعضای خود به پیشرفت حرفه‌ای‌شان با آن مواجه هستند. موسساتی که کلاس‌های آنلاین و وبینار برگزار می‌کنند، در ایجاد و ارائه محتوا از طریق سامانه آموزش مجازی (LMS) برای بار نخست دچار چالش می‌شوند. در این مطلب خواهیم گفت تولید محتوای آموزشی در سامانه LMS چگونه است.
بهترین روش برای ارائه یک محتوای آموزش مجازی خوب از طریق LMS این است که یک پروسه تعریف شده داشته باشید که هر آنچه به عنوان یک مدیر آموزشی نیاز دارید، از جمله اینکه چگونه تجربه آموزشی مثبتی را برای اعضا ایجاد کنید و اینکه خروجی‌های دلخواه فراگیران و مدیران چه هستند، را درنظر بگیرد. از طرفی باید بدانید LMS چه عملیاتی را برای پشتیبانی هر مرحله از پروسه ارائه می‌دهد.
پیش از هر چیز باید به عواملی که افراد را به سمت کسب دانش سوق می‌دهد، بپردازیم. معمولا در این راه پنج عامل موثر هستند که عبارتند از:
1. جدید (New) : وقتی شما از روی علاقه یا نیاز، برای نخستین بار مطلب جدیدی می‌آموزید.
2. بیشتر (More): شما در حال توسعه دانشی هستید که قبلاً آموخته‌اید.
3. به کارگیری (Apply): شما به آن چه که پیشتر آموخته‌اید، عمل می‌کنید.
4. حل مشکل (Solve): شما از دانش خود برای حل مشکلی که با آن دست به گریبان هستید، سود می‌جویید.
5. تغییرات (Change) : شما یاد می‌گیرید که چطور یک کار را به شیوه جدید یا متفاوتی انجام دهید.
آشنایی با این معیارهای پنج‌گانه می‌تواند در هدف‌گذاری و بازاریابی دوره آموزشی‌تان (اگر قصد فروش آن را داشته باشید) موثر باشد، و حتی بر نحوه ارائه مطالب به مخاطبان.
معیارهای پنج‌گانه
به عنوان مثال، اگر شما در حال ساخت یک دوره آموزشی الکترونیکی هستید که بیشتر حول More می‌چرخد، در آن صورت بهتر است که یادگیرنده‌ها را به خوبی بشناسید، زیرا در این دوره شما باید بدانید که آنها قبلاً چه علم و فنی آموخته‌اند.
این امر به نوبه خود به شما کمک می‌کند که محتواهای غیرضروری را از دوره حذف کنید و بر موارد مهم متمرکز شوید.
اگر دوره آموزشی شما بیشتر به Change می‌پردازد، در این صورت باید به استفاده بیشتر از نمودارها، اینفوگرافیک‌ها و دیگر عناصر توضیحی روی آورید، چرا که شما می‌خواهید انجام یک کار را به شیوه جدید و متفاوت به افراد بیاموزید.
این قوانین، در مورد دیگر معیارهای پیش گفته نیز صادق است.
حالا نوبت آن است که دست به کار شوید و مراحل راه‌اندازی دوره آموزش مجازی را یکی پس از دیگری طی کنید:
با «چرا» شروع کنید
این یعنی مخاطب هدف شما پیش از شروع دوره باید بداند چه چیزی خواهد آموخت، چگونه یاد خواهد گرفت و چرا این آموزش برای او مفید است. وقتی پاسخ چرایی را دریافت کردند، انگیزه و اشتیاق بیشتری برای یادگیری پیدا می‌کنند.
تعیین اهداف آموزش مجازی ممکن است تحت تاثیر نیازهای تحصیلی یا شکاف و نقصی که در آموزش مجازی شما وجود دارد، باشد. به عنوان مدیر آموزشی باید مطمئن شوید محتوای شما نیازهای فراگیران را برآورده می‌کند و به آنها کمک می‌کند تا به اهداف پیشرفت حرفه‌ای‌شان دست یابند.
برای «چه کسی» قرار است دوره برگزار کنید؟
یکی از بارزترین اشتباهاتی که متخصصان حرفه‌ای آموزش مجازی در توسعه دوره‌های آموزش مجازی مرتکب می‌شوند، ارزیابی و تحلیل نامناسب مخاطب یا موضوع است. از متخصص بپرسید بایستی به چه موضوعی بپردازید یا چه موضوعی را حذف کنید. در مورد مخاطب شما می‌خواهید بازخوردهای ارزشمند از طریق نظرسنجی، مصاحبه و گروه‌های متمرکز بدست آورید تا فهم عمیقی از آنچه فراگیران می‌خواهند با گذراندن دوره‌های آموزش مجازی به آن دست یابند و به طور کلی انتظارات آنها بدست آورید.
حال که پاسخ این سوالات را یافتید، به سراغ تولید محتوای آموزشی خود بروید. برای این منظور ما ترفندهایی به شما یاد می دهیم تا محتوای آموزش مجازی شما جذاب تر و مفیدتر باشد:
ترفندهایی برای تولید محتوای آموزشی جذاب
همه ذهن طرف را درگیر کنید
کارشناسان معتقدند صدا به تنهایی و تصویر به تنهایی، بخشی از مغز ما را درگیر می‌سازد؛ همینطور متن و ویدئوی بدون صدا.
به همین ترتیب اگر اینها در تولید محتوای آموزشی با هم ترکیب شوند، اولاً مغز به مقدار بیشتری با محتوا درگیر می‌شود و ثانیاً امکان حواس‌پرتی کاهش می‌یابد.
به طور خاص کار کنید
آن دسته از محتواهای آموزشی که برای طیف خاصی از یادگیرنده‌ها طراحی شده، می‌تواند پیام را بهتر و با قوت بیشتری در ذهن مخاطب حک کند.
هر چه شما بیشتر بر مخاطبان تمرکز کنید، بهتر است.
بنابراین به جای این که یک ویدئوی ده دقیقه‌ای درباره نحوه فروش کالای الف کار کنید، یک ویدئوی کوتاهِ دو دقیقه‌ای که به معرفی قابلیت‌ها و امتیازات کالای الف می‌پردازد، بسازید.
این شیوه بهتر جواب می‌دهد.
سریع بروید سر اصل مطلب
امروزه ذائقه کاربران فست‌فودی شده است.
آنها نه حوصله تماشای تبلیغاتِ پیش از ویدئو را دارند و نه از مقدمه‌چینی و حاشیه‌سازی خوششان می‌آید.
پس در تولید محتوای آموزشی سریع به سراغ موضوع اصلی بروید و حاشیه‌ها را کنار بزنید.
خلاصه حواستان باشد که اصلاً نباید یادگیرنده‌ها را تنگ‌حوصله کنید.
به بازه زمانی دقت دارید؟
گستره توجه (Attention Span) یادگیرنده‌ها را از قلم نیندازید.
گستره توجه – که به بازه زمانی توجه هم ترجمه شده – به این صورت تعریف می‌شود: چه مدت فرد می‌تواند ذهن خود را بر روی یک فعالیت مشخص متمرکز کند و حواسش به موضوع دیگری پرت نشود؟
خوب است گستره توجه مخاطبان‌تان را محک بزنید و بر همان اساس ویدئوهای آموزشی را تولید و به آنها عرضه نمایید.
شیوه تحویل هم بسیار مهم است
شاید بتوان گفت مهمتر از طراحی و تولید محتوای آموزشی ، نحوه رساندن آن به سمع و نظر مخاطبان است.
شما باید تمام تلاش‌تان را بکنید تا این کار را آسان و آسانتر نمایید.
این عبارت را از یاد نبرید: آسان و آسانتر.
مسیر یادگیری را از ساده به دشوار ببرید
کار خود را با محتواهای ساده‌تر شروع کنید، سپس به مرور سطح سختی را افزایش دهید تا فراگیران بتوانند دانش و مهارت خود را تمرین کنند. بدین صورت فراگیران می‌توانند دانش خود را با یک سرعت قابل کنترل مدیریت کنند که به آنها اعتماد به نفس می‌دهد و تشویقشان می‌کند.
هر چه پیشتر می‌رود، محتوا نیز بیشتر بر تمرین و کار عملی جهت سنجش آموزه‌های فراگیران تمرکز می‌کند. محتوای عملی مانند آزمون با بازخوردهای خودکار ممکن است به کار گرفته شود.
ابزار نوشتاری خود را انتخاب کنید
ابزار نوشتاری که مورداستفاده قرار می‌دهید، قدرت آن را دارد که دوره آموزشی شما را بسازد یا خراب بکند. به همین خاطر مهم است که ابزار نوشتاری آموزش مجازی مناسبی را انتخاب کنید که ویژگی‌ها و عملکردی که می‌خواهید را ارائه دهد و قابل استفاده باشد. مهارت‌ها و قابلیت‌های تیم آموزش مجازی را برای یافتن بهترین گزینه در نظر بگیرید. به طور ایده‌آل، شما نیاز به ابزار نوشتاری دارید که هم انعطاف‌پذیر باشد و هم استفاده از آن آسان باشد.
اگر متوجه شدید تیم شما تجربه محدودی در برنامه‌نویسی و طراحی گرافیکی دارد، سراغ ابزار نوشتاری ابتدایی‌تر بروید که قالب‌های آماده و کتابخانه گرافیک دارد. اما از سویی دیگر، اگر تیمی از متخصصان حرفه‌ای با مهارت‌ها و استعدادهای زیاد دارید، ابزار نوشتاری انتخاب کنید که قابلیت‌های و ویژگی‌های پیشرفته‌ای ارائه دهد که برای طراحی سناریوهای آموزش مجازی پویا و همه جانبه نیاز دارید.
از زبان مخاطب خود استفاده کنید
محتوا زمانی جذاب است که با زبان مخاطب هدف صحبت کند. این یعنی هم قابل فهم و هم مرتبط با فراگیر باشد. به این خاطر که وقتی فراگیر مجبور باشد یک جمله را مجدد بخواند یا ویدئو را به عقب برگرداند تا متوجه موضوع شود، تمرکز و توجه خود را از دست می‌دهد.
بهتر است اندکی تحقیق در خصوص پیش زمینه مخاطبان انجام دهید. اگر هنوز مطمئن نیستید که مخاطبان شما درک اولیه از موضوع دارند، رویکرد ساده‌تری را پیش بگیرید. اگر فراگیران احساس کنند شما موضوعی را بیان می‌کنید که آنها کاملا می‌دانند، به سادگی از روی آن می‌پرند و سراغ چیز دیگری می‌روند.
قالب آموزش مجازی بسازید یا از قالب‌های آماده استفاده کنید
تعدادی سایت‌ها و ابزارهای آموزش مجازی وجود دارند که به شما دسترسی به قالب‌بندی صفحات می‌دهند که می‌توانید در طراحی دوره‌های آموزش مجازی مورداستفاده قرار دهید. به جای آنکه همه صفحه‌بندی را از ابتدا درست کنید، می‌توانید از این قالب‌های آموزش مجازی استفاده کنید و مدت زمان توسعه دوره آموزش مجازی خود را تا حد قابل توجهی کاهش دهید.
برخی قالب‌های آموزش مجازی می‌توانند برای هر برند سفارشی‌سازی شوند. این به متخصصان آموزش مجازی که چندان حرفه‌ای نیستند این قابلیت را می‌دهد که بدون هیچ دانش طراحی یا برنامه‌نویسی، دوره آموزش مجازی خود را درست کنند. از طرف دیگر حرفه‌ای‌ها نیز می‌توانند در صورتی که زمان یا منابع برای ایجاد قالب‌های آموزش مجازی خود ندارند، از این قالب‌ها استفاده کنند تا دوره خود را به سرعت طراحی کنند.
یک سامانه آموزش مجازی اَبری (cloud-based LMS) انتخاب کنید
یکی از چیزهای شگفت‌انگیز در دنیای آموزش مجازی این است که به منابع و ابزارهای بیشماری دسترسی دارید. شما می‌توانید کل دوره آموزش مجازی را از ابتدا تا انتها در سامانه آموزش مجازی اَبری طراحی کنید.
حتی اگر فاقد هرگونه دانش طراحی باشید، خیلی راحت می‌توانید وارد یکی از این پلتفرم‌های فوق‌العاده شوید، ثبت‌نام کنید، مطالب موردنظر خود را بارگذاری کنید و انواع عناصر چندرسانه‌ای و گرافیک‌ها را در دوره آموزش مجازی خود قرار دهید.
اینگونه سامانه‌ها شما را قادر می‌سازد تا آزمون و امتحان قرار دهید و تقویم تحصیلی درست کنید که مهلت نهایی تکالیف مهم و رویدادهای آموزشی را برای فراگیران برجسته می‌سازد. به دنبال سامانه آموزش ابری باشید که متناسب با نیازهای شما و مهمتر از آن نیازهای مخاطبان شما باشد.
بخوانید: آیا سامانه آموزش مجازی ابری خوب است؟
یادتان باشد بسیاری از سامانه‌های آموزش مجازی ابری به صورت ماهانه شارژ می‌شوند. باید بدانید چقدر می‌توانید از بودجه خود هزینه کنید و ببینید هزینه آن با توجه به ویژگی‌ها و عملکرد سامانه می‌ارزد یا خیر؟
منابع و فرم‌های مختلف یادگیری را به کار ببرید
برای ایجاد یک محتوای دوره خوب، باید استایل‌های مختلف را به کار ببرید؛ چرا که فراگیران شما سلایق متنوعی در سبک‌های یادگیری دارند. برخی از آنها دیداری‌اند، برخی دیگر فایل‌های صوتی را ترجیح می‌دهند و برخی دیگر نیز می‌خواهند خودشان در این فرآیند دخیل باشند.
توازن بین عناصر محتوای دیداری، شنیداری و عملی بهترین روش برای جذب افراد به فرآیند یادگیری است و همه افراد را درگیر می‌کند. پس دانش، مهارت و مفاهیم باید از طریق انواع محتوای ویدئویی، گرافیکی، نوشتاری و فعالیت‌هایی چون سناریوهای شاخه‌ای و تکالیف گروهی ارائه گردد.
سامانه ابری امگا
اگر به دنبال یک سامانه آموزش مجازی هستید که انواع محتوای آموزشی را پوشش دهد، سامانه ابری امگا را به شما پیشنهاد می‌کنیم.
در بیشتر مواقع هدف آموزشی شما نیاز به یک فرمت خاص محتوایی دارد. مثلا وقتی قرار است به فراگیر لیستی از اطلاعات داده شود، بهتر است محتوای نوشتاری باشد. ممکن است وقتی محتوا را در سه سبک آموزشی ارائه می‌دهید، دچار تکرار شوید، نگران نباشید زیرا این تکرار می‌تواند در به خاطرسپاری و درک بهتر موضوع موثر باشد.
ساده، مختصر و مفید بنویسید
در تولید محتوای آموزشی خوب، هرچه مختصرتر باشد، بهتر است. اما ایجاد محتوای مختصر گاهی سخت‌تر از محتوای بلند است. چرا که محتوای کوتاه باید تمرکز، اختصار و انتخاب دقیق‌تری داشته باشد.
بنابراین یک مرحله مهم در تولید محتوای آموزشی ، تصمیم‌گیری در خصوص آن است که چه چیزی را باید کنار گذاشت. تنها محتوایی باید نگه داشته شود که دقیقا مرتبط با هدف دوره آموزشی است. حتی می‌توانید اصول آموزش خرد را برای ایجاد محتوایی در قطعات کوچک جهت یک تجربه آموزشی سریع و راحت، به کار بگیرید.
یادتان باشد فراگیران مشغله دارند، پس مدت زمانی که برای تکمیل محتوای دروس لازم است را در نظر بگیرید (مانند خواندن متون، تماشای ویدئوها، پاسخ دادن به آزمون‌ها و …). اگر این مدت زمان طوری است که فراگیر را عصبی می‌کند، پس لازم است محتوای خود را کوتاه کنید.
تا جای ممکن همه چیز را ساده نگه دارید. اگر می‌دانید چگونه سناریوها و شبیه‌سازی‌های آموزش مجازی پیشرفته را خلق و اجرا کنید، پس در استفاده از چندرسانه‌ای آزاد هستید. اما لازم نیست خود را متعهد و ملزم به استفاده از چندرسانه‌ای‌ها بکنید.
هرچقدر استفاده از عناصر گرافیکی، فایل‌های صوتی و تصویری را به حداقل برسانید، نه تنها فرآیند طراحی و توسعه شما کمتر استرس‌زا می‌شود، بلکه تمرکز دوره آموزش مجازی را بیشتر بر موارد مهم قرار می‌دهید که مرتبط با موضوع است.
بر متن تمرکز داشته باشید و اطمینان حاصل کنید که اهداف اولیه آموزش را تامین می‌کند. از بلوک‌های متنی طولانی اجتناب کنید و متن را به صورت فهرست نقطه‌ای یا تیترهای بولدشده درآورید تا از ارائه حجم زیاد مطالب خسته‌کننده پرهیز شود.
